Publiczna Szkoła Powszechna w Bebelnie

Bebelno własnej szkoły doczekało się dopiero w 1919 roku. Jak pisze w swojej książce Stanisław Janaczek opóźnienie to zapewne było spowodowane brakiem „lidera” który zabiegałby o szkołę, jak to gdzie indziej czynili często właściciele majątków lub miejscowi proboszczowie.

Szkoła w Bebelnie (wówczas nazywana powszechną) rozpoczęła swoją działalność w listopadzie 1919 roku. Była ona początkowo placówką jednoklasową, złożoną z 3 lub 4 oddziałów. Pracował w niej jeden nauczyciel pełniący jednocześnie rolę dyrektora oraz miejscowy ksiądz który nauczał religii. Od roku szkolnego 1926/27 jej stan organizacyjny stale wzrastał. Pełną, 7-klasową szkołą stała się dopiero we wrześniu 1935 roku.

Organizacja szkoły w Bebelnie w latach 1919-1940.

LataStopień organizacyjnyLiczba oddziałówLiczba nauczycieli
1919/201-klasowa31
1920/21b.d.b.d.b.d.
1921/221-klasowa41
1922/231-klasowa41
1923/241-klasowa31
1924/251-klasowa41
1925/261-klasowa41
1926/272-klasowa52
1927/282-klasowa82
1928/293-klasowa83
1929/304-klasowa84
1930/315-klasowa85
1931/325-klasowa85
1932/336-klasowa96
1933/346-klasowa97
1934/356-klasowa107
1935/367-klasowa107
1936/377-klasowa107
1937/387-klasowa108
1938/397-klasowa97
1939/407-klasowa85
Źródło: T. Natkowska, Grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej w Bebelnie w latach 1919-1939, Włoszczowskie Zeszyty Historyczne, 1997, t. 3, s. 27.

Pierwszym nauczycielem i kierownikiem szkoły był Stanisław Zbroiński (1919-1930). Pochodził z sąsiedniej wsi Dzierzgów. Urodził się w 1894 r. Zmarł w wieku trzydziestu kilku lat. Po przybyciu do Bebelna miał za sobą już 6. letni staż pracy. W Bebelnie pracował do 1930 roku. Mieszkał w prywatnym domu na „Dziadówkach” u Jana i Marii Michaleckich z żoną i trojgiem dzieci. W tym też domu mieściła się także pierwotnie szkoła, a w zasadzie jedna jej klasa. Pozostałe pomieszczenia szkoły były wynajmowane we wsi u państwa: Rutów, Suligów, Kwietniów i Jamrozów. Sytuacja tak była męcząca zarówno dla uczniów jak i nauczycieli którzy codziennie musieli pokonywać niekiedy kilkukilometrowe trasy pomiędzy poszczególnymi domami.

Obwód szkolny Bebelno, a więc obszar z którego do szkoły w Bebelnie uczęszczały dzieci, obejmował pierwotnie poza samym Bebelnem, także 7 pobliskich wiosek. Były to: Ludwinów, Krasów, Skociszewy, Krasówek, Sulików, Krzepin i Zagórcze. Wprawdzie w roku 1935 wyłączono z tego obwodu Krzepin i Zagórcze, aczkolwiek dzieci z tych miejscowości nadal uczęszczały do tej placówki. W klasach starszych trafiali się też uczniowie z dalszych wiosek, jak Radków czy Dąbie.

Jak widać z tabeli zamieszczonej wcześniej, w latach 1919-1926 w szkole pracował tylko jeden nauczyciel. W latach 1926-1928 pracowało już dwoje nauczycieli, a w kolejnych latach następował wzrost zatrudnionych. W roku 1937/38 pracowało 8. nauczycieli. Powodem tego było zwiększenie stopnia organizacyjnego szkoły oraz wzrost liczby uczniów. W każdym roku szkolnym pracował także w szkole w ramach godzin zleconych miejscowy ksiądz uczący religii.

Czynnikiem decydującym, mającym bezpośredni wpływ na jakość pracy dydaktyczno-wychowawczej w szkole były kwalifikacje nauczycieli. Ustawa z 27 maja 1919 roku o stabilizacji i wynagrodzeniu nauczycieli, wprowadziła podział nauczycieli na stałych, posiadających pełne kwalifikacje, czyli ukończone Seminarium Nauczycielskie i trzy lata nieprzerwanej pracy w szkole, oraz tymczasowych, niewykwalifikowanych, którzy mogli uzyskać stabilizację po złożeniu egzaminów uzupełniających.

Świadectwo szkole jednego z wychowanków Publicznej Szkoły Powszechnej w Bebelnie z roku 1934. Apa.
Świadectwo szkole jednego z wychowanków Publicznej Szkoły Powszechnej w Bebelnie z roku 1934. Apa.

W okresie tym najdłużej w Szkole Powszechnej w Bebelnie pracowali: Stanisław Zbroiński, Helena Jendyk i Wincenty Przybyszewski. Ruch wśród nauczycieli był bardzo widoczny, wielu było takich którzy pracowali w szkole tylko rok i byli przenoszeni do innych szkół lub zwalniani z pracy. Trudno obecnie ustalić co było przyczyną przeniesień nauczycielskich z Bebelna. W większości byli to ludzie młodzi rozpoczynający dopiero prace lub z 2-3 letnim stażem pracy. Przeniesienia i zmiany nauczycieli na nowych z pewnością nie wpłynęły dodatnio na prace dydaktyczną szkoły. Charakterystyczne w tym okresie były także przeniesienia nauczycieli ze względów politycznych. Nauczyciele w Bebelnie pochodzili z różnych stron kraju np. Śląska, południa Polski, „z gór”. Trudne warunki materialne szkoły, rozproszenie izb lekcyjnych, zmiany nauczycieli, duża liczba uczniów w szkole, to czynniki które wpływały niekorzystnie na pracę szkoły.

W latach gdy szkoła osiągnęła już najwyższy stopień organizacyjny i pracowało w niej 7-8 nauczycieli, obciążenie na l. nauczyciela wynosiło ponad 50. uczniów. Pierwsze lata działania szkoły nie wykazują tak dużej liczby uczniów jak w latach trzydziestych. Trzeba jednak pamiętać, iż w pierwszych latach działalności szkoły pracował w niej tylko jeden nauczyciel. Lata 1926-1927 to ostatnie lata niżu demograficznego w Bebelnie. W roku szkolnym 1927/28 znacznie wzrosła liczba uczniów w szkole do roku poprzedniego (o 131) i wynosiła już 323. uczniów. Ale byli to tylko uczniowie zapisani do szkoły. Uczniów w obowiązku szkolnym było znacznie więcej. W latach 30. XX wieku obserwujemy znaczny przyrost liczby dzieci w szkole. Liczba uczniów przypadająca na 1 nauczyciela w Bebelnie wahała się od 161. do 55. i obrazuje to poniższa tabela.

Nauczyciele w szkole w Bebelnie w 1919-1939 wraz z liczbą uczniów przypadających na 1 nauczyciela.

Rok szkolnyLiczba nauczycieli (bez nauczycieli religii)Liczba uczniówLiczba uczniów przypadająca na 1 nauczyciela
1919/19201b.d.b.d.
1920/19211b.d.b.d.
1921/19221b.d.b.d.
1922/19231b.d.b.d.
1923/19241b.d.b.d.
1924/19251144144
1925/19261152152
1926/1927219698
1927/19282323161
1928/19293344115
1929/1930437794
1930/1931539779
1931/1932541383
1932/19336b.d.b.d.
1933/1934742360
1934/1935740057
1935/1936741559
1936/1937741158
1937/1938844155
1938/1939738955
Źródło: T. Natkowska, Grono pedagogiczne Szkoły Powszechnej w Bebelnie w latach 1919-1939, Włoszczowskie Zeszyty Historyczne, 1997, t. 3, s. 29.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.